Noaberschap

Het is 22.00 uur, bijna bedtijd, als mijn uitvaarttelefoon gaat. Een lieve mevrouw vertelt me dat haar man zojuist is overleden. Op mijn vraag waar haar man nu is, antwoordt ze dat hij “lekker in z’n eigen bed ligt”. Dat komt er zo hartverwarmend uit, dat ik onmiddellijk concludeer dat ze hem daar de komende dagen ook graag wil houden. Die conclusie is juist. Ik spreek af dat ik naar haar toe kom.

Mevrouw woont in een buurtschap, niet al te ver bij mijn huis vandaan. Ze woont er al meer dan 40 jaar met haar echtgenoot en is volledig geworteld op die plek. Haar man zeker ook. Het liefst wil hij hier helemaal niet weg, zegt ze, als we die avond samen aan een kopje thee zitten. ‘Maar hij wil gecremeerd, en dan moeten we zeker naar het crematorium.’ Daar heeft zij een juiste conclusie getrokken, maar zo zwartwit ligt het gelukkig niet.

Het liefst wil ze zoveel mogelijk vanuit huis, of in ieder geval dichtbij huis. Condoleance kan rustig thuis gebeuren en sja, waarom niet op een zondagmiddag? Dat hoeft echt niet de avond voor de uitvaart of op de dag van de uitvaart. Haar oogjes glinsteren. Echt? Op zondag? Natuurlijk wel, als dat voor haar goed voelt. Het past bij dit echtpaar, dus de condoleance wordt op zondagmiddag gehouden.

Bij een thuisopbaring kom ik elke dag even op bezoek, bijpraten en vervolgstappen bespreken. Al op de eerste dag ervaar ik het Noaberschap in deze buurtschap, als de buurvrouw een pannetje soep op de tuintafel zet, haar hand opsteekt en weer naar haar eigen huis gaat. Zo lief! En dat is niet het enige. De buren regelen ook de condoleance, zetten een grote partytent op in de tuin, met vlonders zodat de familie niet op de koude grond staat en met een heater. Ze hebben de tuin sneeuwvrij gemaakt en alle paden rondom het huis geruimd, zodat de condoleance soepel kan verlopen. Op de dag van de condoleance staan er op strategische plekken buren, een warm welkom voor alle belangstellenden. En na afloop wordt alles weer keurig opgeruimd. Wat mooi, dat Noaberschap.

Dan de dag van de uitvaart. Hoewel verschillende crematoria tegenwoordig ook sfeervol aangekleed zijn, past het niet bij deze mensen. Gelukkig heeft de buurtschap een gemeenschapshuis voor de lokale inwoners. Na een telefoontje met de beheerder blijkt dat we daar een ceremonie mogen houden met de overledene erbij. En zo geschiedt. We kleden de zaal warm en sfeervol aan en er is een prachtige persoonlijke ceremonie, met live muziek en mooie woorden van de familieleden.

Niemand verlaat de buurtschap die dag, op één na: na de ceremonie zwaaien aanwezigen de overledene samen uit en wordt deze respectvol door de chauffeur en ondergetekende naar het crematorium gebracht. Het gemis is er, maar mevrouw wordt warm omringd door haar fijne familie en alle Noabers in de buurt.

22 februari 2024